Geschreven door Jan Jaap Wuite: Vanaf 2023 moeten grote bedrijven in Nederland hun CO2-uitstoot in de gehele keten zichtbaar maken in hun jaarrekening. Of een bedrijf groot is wordt bepaald op basis van de criteria die vermeld staan in de wet (BW2 Titel 9). De binnenvaart maakt vaak deel uit van de logistieke keten van deze grote ondernemingen. De verwachting is dat deze afnemers duurzaamheidseisen zullen gaan stellen aan hun logistieke keten en dus ook van de binnenscheepvaart verlangen een bijdrage te leveren in het reduceren van de CO2 uitstoot. Over 8 jaar moet deze uitstoot met 55% worden verminderd ten opzichte van 1990. Daarmee wordt deze opgaaf ook een grote uitdaging voor de binnenvaart. Het is de vraag in hoeverre inspanningen hiertoe worden gecompenseerd door hogere vergoedingen of dat het ‘gewoon’ een voorwaarde wordt om in business te blijven. 

Wie financiert de verduurzaming van de binnenvaart? 

Tot en met 2025 staat de Subsidieregeling Verduurzaming Binnenvaartschepen open. In deze regeling kan subsidie worden aangevraagd voor investeringen in:
– een nieuwe motor (Stage V) of elektrische aandrijflijn, subsidie beschikbaar in 2021-2023;
– Katalysatoren, subsidie beschikbaar 2021-2025. 

De subsidieregeling moest even op gang komen maar op de website van rvo is inmiddels te lezen:
Let op: het beschikbare budget voor het vervangen van een oude motor of het plaatsen van een elektrische aandrijflijn is voor het kalenderjaar 2022 uitgeput. Vanaf 1 januari 2023 komt er nieuw budget beschikbaar voor het vervangen van oude motoren. Vanaf dat moment kunt u hiervoor ook weer nieuwe aanvragen indienen. Wij adviseren u deze pagina in de gaten te houden, mocht er alsnog ruimte ontstaan, dan maken wij dat hier bekend.

Voor het verduurzamen van uw schip met een katalysator is nog ruim voldoende budget beschikbaar. Hiervoor kunt u dus ook in 2022 nog een nieuwe aanvraag indienen. Op 1 januari 2023 komt ook voor dit onderdeel weer nieuw budget beschikbaar. 

Het budget voor de motoren is dus al op voor 2022. Mooi is dat er in 2023 weer een nieuw budget beschikbaar wordt gesteld. Dit budget bedraagt dan 0,9 miljoen (ter vergelijking 2021 en 2022 bedroeg het budget 6,9 en 5,9 Miljoen). Bij een maximale subsidie van € 200.000 per investering kunnen er in 2023 dus nog ongeveer 5 motoren gesubsidieerd worden. 

Een mooie regeling die alleen maar beperkt bruikbaar was voor schippers. Zoals met alle duurzaamheidsinitiatieven staat niet iedereen gelijk te springen om zijn schip te verduurzamen. Waarom een goede motor vervangen voor iets “groens” waarvan nog maar bewezen moet worden of deze motor echt schoner is.
En hoe kan ik deze investering terugverdienen wanneer mijn bevrachter geen hogere prijs wil betalen. 

Zoals hierboven te lezen is de subsidieregeling dus nog maar beperkt bruikbaar in de toekomst, tenzij het budget nog verder wordt verhoogd. 

Zijn er nog andere mogelijkheden om de investering in duurzame motoren aantrekkelijker te maken? Wie gaat dit betalen? En wie gaat dit financieren

Banken zijn zeer terughoudend, wanneer het gaat om schepen die ouder zijn dan 20 jaar. Voor deze schepen moet dus kapitaal gezocht worden op andere markten. Hier komen dan vooral de private investeerders naar boven die tegen een rente van 5-6% bereid zijn om te financieren. 

Zijn er nog andere manieren?
Ja! Ook op de website van RVO is te lezen, dat er een regeling groenprojecten bestaat. Wanneer aan een aantal eisen wordt voldaan kan een groenverklaring worden aangevraagd. Met deze verklaring is het mogelijk een groen financiering aan te vragen bij verschillende banken. Voor de binnenvaart is met een groenverklaring 15-20% van de totale projectkosten te financieren. Let op! Dit is dan een aparte financiering waarbij de staat garant staat. De bank kan hierdoor een lager rentepercentage aanbieden en mogelijk soepelere voorwaarden. 

Doordat de groenverklaring maar 15-20% van de projectkosten laat financieren, zal het overige deel via een gewone lening bij de banken of private partijen moeten worden gefinancierd, of uit eigen middelen. Mogelijk voordeel is wel dat door de staatsgarantie een hoger bedrag te financieren is. 

Conclusie: deze regeling is voor een grote investering maar beperkt toepasbaar, maar alle beetjes helpen en door het stapelen van meerdere financieringen zou de investering toch nog mogelijk zijn. 

Nog een andere optie zou zijn dat de opdrachtgevers de financiering verstrekken. Op zich zou dit logisch zijn, want zij hebben bij de uiteindelijke CO2-heffing ook het meeste baat bij schone motoren.  

Biedt de fiscale wetgeving dan nog mogelijkheden? Ja, door toepassing van de investeringsaftrekregelingen (KIA, MIA of EIA). Dit zijn weliswaar geen netto subsidies maar door de hogere resultaten in de binnenvaart het afgelopen jaar kan hierdoor toch nog een mooie belastingbesparing worden bereikt, waardoor er meer geld overblijft om een deel van de investering zelf te betalen. 

Wil je meer weten over investeringen in duurzaamheid, de subsidiemogelijkheden, de financieringsvormen en de fiscale aftrekposten, schrijf je dan in voor ons volgende Koersmoment van 10 maart 2022.